
Плагијат е терм, кој веројатно сте го слушнале на училиште, но дали навистина знаете што значи и зошто е важно да се избегнува? Ајде да го објасниме за да можете јасно да го разберете и да ги заштитите вашите идеи и ваша работа.
Што е плагијат?
Плагијат е кога користите туѓи зборови, идеи или труд и се претставувате како тие да се ваши. Тоа е исто како да препишете домашна задача од пријател и да ѝ кажете на
наставничката дека сте ја направиле сами. Без разлика дали тоа го правите намерно или по грешка, плагијатот не е дозволен ниту во училиште, ниту на универзитет, ниту во реалниот свет.
Некои примери на плагијат:
Копирање на реченица или пасус од веб-страница или книга без да наведете од
каде сте го преземале.
Користење на туѓи идеи или аргументи во вашиот проект без да дадете признание
на авторот.
Парафразирање (препишување со свои зборови) на туѓ труд без да кажете од каде
доаѓа идејата.
Зошто е плагијатот погрешен?
Плагијатот е погрешен затоа што претставува форма на измама. Тоа е како да користите кратенка која ви дава неправедно признание за нешто што не сте го создадале. Замислете некој друг да го земе вашиот напорен труд и да се претстави како да е негов – како би се чувствувале? Токму тоа се случува кога ќе направите плагијат.
Еве зошто е важно да се избегнува плагијат:
Тоа е нечесно: Кога правите плагијат, не сте искрени за вашата работа. Велите дека
сте направиле нешто што всушност не сте го направиле.
Тоа е неправедно: Оригиналните креатори вложиле време и труд, а со тоа што
земате нивна работа без признание, не го почитувате нивниот напор.
Може да ве доведе во неволја: Училиштата, а особено универзитетите, имаат
строги правила за плагијат. Ако ве фатат, може да изгубите поени, да паднете на
задачата или дури да се соочите со посериозни последици.
Го нарушува вашето учење: Копирањето на туѓа работа значи дека пропуштате да
научите нешто ново. Целта на сопствената работа е да ги подобрите вашите
вештини и знаење.
Го нарушува вашиот углед: Откако луѓето ќе дознаат дека копирате или мамите,
тешко е повторно да ја заработите нивната доверба. Наставниците, пријателите, па
дури и идните работодавци може да ја доведат во прашање вашата чесност.
Како да се избегне плагијат
Сега кога знаете зошто плагијатот е погрешен, еве како можете да го избегнете и да ја
завршите работата најдобро што можете:
Дадете признание каде што е потребно: Секогаш кога користите туѓи зборови или
идеи, кажете од каде доаѓаат. Ова се нарекува наведување извори. На пример, ако
цитирате книга, напишете нешто како: „Според Игри на гладните, ‘светот беше во
пламен.’“
Правилно парафразирајте: Парафразирањето значи да објасните туѓи идеи со
ваши зборови. Но дури и кога парафразирате, треба да дадете признание на
оригиналниот извор.
Користете наводници: Ако сакате да ги користите точните зборови на некого,
ставете ги во наводници и наведете го изворот. На пример: „Алберт Ајнштајн
еднаш рече: ‘Имагинацијата е поважна од знаењето.’“
Придонесете со сопствени идеи: Истражувањето ви помага да научите, но вашата
работа треба да ги прикаже вашите сопствени идеи и аргументи. Во ред е да
користите извори, но внимавајте вашиот глас и мисли да бидат јасни во работата.
Проверете ја вашата работа: Користете алатки за проверка на плагијат за да
видите дали случајно сте копирале нешто. Добра навика е да проверите пред да ја
предадете работата.
Што е „Општо познато“?
Не мора да наведувате извори за факти кои се општо познати – како на пример, дека
Земјата се врти околу Сонцето. Но, ако некогаш не сте сигурни дали нешто е општо
познато, подобро е да го наведете изворот за секој случај.
Плагијатот може да изгледа како лесна кратенка, но всушност е форма на нечесност која може да ви наштети на многу начини. Со давање признание на другите и фокусирање на сопствените идеи, покажувате почит кон туѓата работа и ја градите вашата сопствена интегритетност. Дополнително, работењето на сопствени задачи ви помага да учите и да се развивате, што е всушност и главната цел на образованието!
Comentários